Ons darmmicrobioom, dat is opgebouwd uit micro-organismen (bacteriën, schimmels, virus-sen en parasieten) die onze darmen bewonen, speelt een centrale rol voor onze gezondheid.
Het belang van het darmmicrobioom voor onze gezondheid
De bacteriën in de dikke darm zijn van groot belang. Hoe meer verschillende soorten bacte-riën in de dikke darm aanwezig zijn, des te stabieler is het bacteriële ecosysteem. De darm-bacteriën ondersteunen de spijsvertering, beschermen tegen infecties, reguleren stofwis-selingsprocessen en zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het immuunsysteem. Wanneer deze functies verstoord zijn treden er klachten op, zoals winderigheid, diarree, obstipatie, prikkelbare darm syndroom, etc.
Bovendien kunnen zich op basis van een langdurige afwijkende kolonisatie van bacteriën in de darm zogenaamde met het microbioom samenhangende gezondheidsrisico’s ontwikke-len. Voorbeelden van ziektebeelden, die daaruit kunnen voortvloeien zijn:
- Overgewicht (adipositas)
- Suikerziekte type 2 (Diabetes Mellitus type 2)
- Hart- en vaatziekten (o.a. hartinfarct en coronairsclerose)
- Ontstekingen in de darmen (o.a. M. Crohn en Colitis ulcerosa)
- Darmkanker
- Intolerantie en/of allergie voor voedingsbestanddelen
- Reuma (Reumatoïde artritis)
- Neuro-psychiatrische aandoeningen
Factoren die het darmmicrobioom beïnvloeden
Voeding heeft een enorme invloed op de ontwikkeling van het darmmicrobioom. De kolonisatie (welke bacteriën zijn er in de darm aanwezig) en functionaliteit van de darm-bacteriën hangt sterk af van inname van koolhydraten, eiwitten (proteïnen) en vetten. Secundaire plantenstoffen uit fruit, groente, volkorenproducten, peulvruchten noten hebben net zoals pre-en probiotische voeding en/of voedingssupplementen een positieve invloed op de ontwikkeling van een uitgebalanceerd soortenrijk darmmicrobioom. Eiwit- en/of vetrijke voeding, maar ook vezelarme voeding hebben juist een ongunstige uitwerking daarop. Antibiotica, laxeermiddelen en pijnstillers beschadigen de flora. Ook infecties, ontstekingen, gifstoffen in het milieu, röntgenstraling en stress verstoren het microbiële evenwicht in de darmen. Daarnaast beïnvloeden o.a. geografische herkomst en leeftijd het darmmicrobioom. Met het toenemen van de leeftijd wordt het microbioom instabieler en treden er wijzigingen op in het aantal en de soort van de bacteriën.
De drie basistypen van het microbioom
Afhankelijk van de voedingsgewoonten kan het microbioom in drie verschillende typen worden onderverdeeld:
Type 1: Bacteroides (Phyla bacteroidetes)
De dominante bacteriesoort bij dit type hoort is de Bacteroides. Deze bacteriesoort is gespecialiseerd in het verkrijgen van energie uit eiwitten en vetten. Zij zijn betrokken bij de Biotine-Biosynthese. Dit type wordt voornamelijk gevonden bij mensen met een hoge consumptie van vlees en dierlijk eiwit.
Type 2: Prevotella (Phyla bacteroidetes)
De dominante bacteriesoort bij dit type hoort is de Prevotella. Deze bacteriesoort breekt voornamelijk mucine uit het darmslijmvlies af en metaboliseren koolhydraten en enkelvou-dige suikers. Daarnaast zijn zij betrokken bij de productie van foliumzuur en vitamine B1. Dit type wordt vooral gezien bij vegetariërs.
Type 3: Ruminococcus (Phyla Firmicutes)
De dominante bacteriesoort bij dit type hoort is de Ruminococcus. Deze bacteriesoort is uitstekend in staat om complexe en, voor mensen onverteerbare, suikermoleculen te splitsen om daaruit het fysiologisch belangrijke boterzuur te produceren.
De nieuwe microbioomtesten: Innovatieve Laboratoriumtest
Met bekende standaard kweektesten kon tot enkele jaren terug slechts ca. 1% van alle bacteriën, die zich in ons darmstelsel bevinden, in kaart worden gebracht. Gelet op de invloed en het belang van die groep bacteriën leverde deze testen al veel interessante informatie op. Ook kon daarmee al een individueel behandelplan worden opgesteld.
De ontdekking van de DNA-Sequentie techniek (NGS: Next-Generation-Sequentie), die ook gebruikt wordt binnen de opsporing van de verschillende Corona varianten, veroorzaakte echter een ware revolutie binnen de diagnostische mogelijkheden. Sequencen is het bepalen van de DNA-code.
Dankzij deze techniek wordt DNA-onderzoek goedkoper én sneller uitvoerbaar. Bovendien kunnen nu vrijwel alle bacteriën geanalyseerd worden. Dus ook de meeste anaerobe bacte-riën, die met behulp van bovengenoemde kweekmethodes niet on-derzocht konden wor-den. Daarmee kan de invloed van het complexe microbioom op de kolonisatieresistentie, de spijsvertering, de absorptie van voedingsstoffen en vitaminen en op het immuunsysteem uitstekend beoordeeld worden. Ook kunnen voedingsgewoontes en risico’s op het ontstaan van bepaalde aandoeningen bepaald worden. En dat alles met behulp van een ontlastings-monster, dat heel eenvoudig thuis kan worden verkregen. De laboratoriumuitslag geeft veel informatie over:
- De bacteriële soortenrijkdom (diversiteit) in de darm
- Een mogelijke verstoring van de darmflora (dysbiose)
- Het voedingstype (Enterotype)
- De verdeling van de meest voorkomende stammen (phyla) en soorten
- Mogelijke aan het microbioom gerelateerde gezondheidsrisico’s
De informatie die een microbioomtest oplevert vormt voor een gespecialiseerde arts, diëtist en/of therapeut een uitstekende basis om een volledig individueel behandelplan op te kunnen stellen, waarmee tijdig gerichte veranderingen in voeding en leefstijl kunnen worden doorgevoerd. De darmmicrobioom plus zelftest is de meest uitgebreide test om vast te kunnen stellen wat ‘de status’ van het darmmicrobioom is?
Voedingstips ter ondersteuning van een stabiele darmflora:
- Geniet van onbehandelde levensmiddelen
- Nuttig vezelrijke voeding (rijk aan vezels zijn vooral tarwezemelen, lijnzaad, amandelen, volkorenproducten, fruit en groente)
- Eet minder dierlijke vetten en eiwitten
- Minimaliseer de consumptie van suikers
